Co zrobić, gdy złamie się ząb?

Dbanie o zdrowie jamy ustnej to nie tylko regularne szczotkowanie i wizyty kontrolne w gabinecie stomatologicznym, ale także szybka reakcja, kiedy jest to konieczne. Pęknięty ząb czy ułamany fragment zęba to przypadłość, kiedy należy jak najszybciej udać się do stomatologa. Złamany ząb może bowiem generować liczne problemy w obrębie jamy ustnej i wpływać na funkcjonowanie i stan pozostałych zębów.

Co zrobić gdy złamie się ząb? Czy można uratować złamany, pęknięty, ukruszony ząb?

Problemy z zębami to nie tylko powstające w nich ubytki, ale również urazy mechaniczne. Ząb może się ukruszyć, ulec pęknięciu lub całkowitemu złamaniu. Do incydentu może dojść przy uprawianiu sportu, podczas wypadków komunikacyjnych czy w wyniku uderzenia. Czasem do urazu zęba dochodzi podczas spożywania posiłku – zarówno przy nagryzaniu twardego jabłka, jak również miękkiej bułki. Uspokajamy – w żadnym przypadku nie ma powodu do paniki. Złamanie zęba nie oznacza, że na zawsze pozostaniemy z pustą przestrzenią w łuku zębowym. Zastosowanie odpowiednich rozwiązań protetycznych, takich jak korona, licówka czy wkład, mogą w tym skutecznie pomóc.

Pęknięcie i złamanie zęba – jak do niego dochodzi?

Choć wydaje się nam, że tak poważne uszkodzenie musi wyniknąć z poważnego wypadku, nie zawsze tak jest. Zdarza się, że ząb pacjenta ukruszy się nawet podczas jedzenia miękkiego pokarmu. W niektórych przypadkach pęknięcie może być spowodowane złym stanem, próchnicą, nieprawidłową okluzją, osłabieniem struktury zęba czy użyciem niewłaściwego wypełnienia (kompozyt może nie posiadać odpowiednich właściwości).

Złamany ząb to problem, który może spotkać każdego, także najmłodszych. Zęby mleczne mogą ulec złamaniu lub ukruszeniu podczas zabawy czy upadku. W przypadku zębów mlecznych szkliwo jest cieńsze i łatwiej je uszkodzić. Jeśli dziecko skarży się na ból, nadwrażliwość, należy niezwłocznie udać się do stomatologa dziecięcego.

Wpływ na wytrzymałość zębów i ich podatność na urazy może mieć także ilość zabiegów dentystycznych, jakim były poddawane. Leczenie endodontyczne, czyli leczenie kanałowe, może w pewien sposób przyczynić się do osłabienia zęba, który w momencie pęknięcia zostaje uszkodzony dużo głębiej, niż na wierzchniej części.

Oczywiście ząb można stracić również w przypadku uderzenia czy natrafienia na twardy obiekt, który może go poważnie uszkodzić. Dlatego odradzamy, by używać zębów do innych czynności niż jedzenie.

Złamał mi się ząb, co robić?

Gdy pacjentowi złamie się ząb, najczęściej dzwoni zdenerwowany i pyta, czy może usunąć pozostałą część i wstawić implant. Najlepiej byłoby, gdybyśmy to zrobili natychmiast. Wtedy zazwyczaj radzimy, by się trochę uspokoić i zapraszamy do gabinetu, głównie po to, by wykonać RTG zęba — mówi dr Agata Pituch, specjalista protetyki stomatologicznej z ADP Clinic w Lublinie. – Złamana korona zęba, a więc jego część naddziąsłowa, nie dyskwalifikuje zęba do dalszego leczenia, o czym wie każdy doświadczony stomatolog. Jeśli ząb nie był leczony kanałowo, jest zatem jeszcze żywy, a złamanie nie nastąpiło zbyt głęboko, możemy przeleczyć ząb i wykonać wkład koronowo-korzeniowy oraz koronę protetyczną. W przypadku martwego zęba sprawdzamy, czy zdrowy jest korzeń zęba i czy brak jest zmian okołowierzchołkowych. Gdy tak jest, wówczas również możemy wykonać wkład koronowo-korzeniowy i koronę.

Dr Agata Pituch wyjaśnia, że po implanty należy sięgać wówczas, gdy badanie RTG pokaże, że korzeń zęba musi być usunięty, wtedy trzeba pomyśleć o leczeniu implantologicznym.

Ekstrakcja zęba, kiedy uszkodzenie zęba jest zbyt poważne…

Gdy konieczna jest ekstrakcja zęba z powodu głębokiego złamania, wówczas możemy go usunąć i natychmiast wstawiać implant. Efekt jest taki, że pacjent wyjdzie z gabinetu z nowym zębem. Gdy jednak korzeń musi być usunięty z powodu infekcji w zębodole, wówczas trzeba poczekać na zagojenie kości i dopiero wtedy można przystępować do implantowania.

W zasadzie implant można podzielić na dwie części. Jedna to tytanowa śruba, którą mocuje się w kości, zastępuje ona korzeń zęba, a druga część to typowy ząb, który językiem fachowym nazywa się odbudową protetyczną.

Zarówno na implancie, jak i na własnym zębie, odbudowy protetyczne mogą być takie same. Pacjent ma do dyspozycji tradycyjne korony metalowe licowane porcelaną, które są trwałe i wyglądają estetycznie, oraz korony pełnoceramiczne bez metalu, które dają jeszcze doskonalszy efekt kosmetyczny.

Zdarza się, że odłamany kawałek zęba nie jest tak duży i nie ma potrzeby stworzenia przez protetyka całej korony. Trzeba dobudować tylko część ukruszonego zęba. Do mniejszych uszkodzeń tkanek zęba dochodzi o wiele częściej. Wówczas ząb można „naprawić” prościej. Wykonuje się rekonstrukcję z materiału kompozytowego lub licówkę porcelanową. Tak przygotowaną część dokleja się na cemencie światłoutwardzalnym.

Ułamany kawałek zęba – licówka jest dobrym rozwiązaniem

Licówka porcelanowa to uzupełnienie mające w stomatologii szerokie zastosowanie. Z jej pomocą można nie tylko dobudować złamany kawałeczek zęba, ale także zmienić kolor, kształt zębów i zamknąć szpary międzyzębowe.

Rozwiązania w przypadku większych ubytków w jamie ustnej

Kiedy ubytek jest większy, wówczas tradycyjna protetyka oferuje uzupełnienia ruchome (protezy) i uzupełnienia stałe (mosty protetyczne) — wyjaśnia dr Agata Pituch. — Ruchome protezy opierają się na tkankach miękkich powodując ich zanik. Są powszechnie stosowane, nie są drogie, ale mają też minusy. Mosty z kolei opierają się na istniejących zębach własnych. Ale zęby te trzeba najpierw oszlifować. To tradycyjne metody. Można nimi uzupełniać braki trzech, czterech zębów, a protezą ruchomą nawet całej szczęki. Są jednak metody bardziej nowoczesne i na pewno wygodniejsze dla pacjenta.

Największym problemem dla pacjenta jest jego bezzębna żuchwa — mówi Agata Pituch. Dobrym rozwiązaniem, od lat stosowanym na całym świecie, jest proteza zakotwiczona na zatrzaskach lub belce osadzonej na implantach. Innym doskonałym rozwiązaniem są mosty wsparte na kilku implantach.

Co zrobić, by uratować złamany ząb?

Przede wszystkim nie należy starać się go naprawić „na własną rękę”. W zależności od tego, jak rozległe jest uszkodzenie, stosuje się konkretne i specjalistyczne rozwiązania.

Złamany lub pęknięty ząb? Konieczna jest wizyta w gabinecie dentystycznym

Pierwsze, co powinieneś uczynić, gdy będziesz podejrzewał, że doszło do uszkodzenia zęba, jest skontaktowanie i udanie się do stomatologa. Niekiedy problem może nam się wydawać o wiele poważniejszy, niż jest w rzeczywistości. Ząb wymaga dokładnego sprawdzenia i określenia, czy uratowanie go jest możliwe, czy trzeba pomyśleć o implancie.

Dentysta na podstawie dokładnej analizy uzębienia będzie wiedział, jakie kroki należy podjąć. Jeżeli uszkodzony został tylko fragment zęba, to nic nie stoi na przeszkodzie, by go uratować. Natomiast jeżeli doszło do uszkodzenia zęba przy dziąśle lub poniżej linii dziąsła – będzie kwalifikował się do ekstrakcji.

Nikt z nas nie chce utracić choćby jednego zęba, dlatego jeżeli poczujesz, że doszło do złamania lub ukruszenia jego fragmentu – nie dotykaj, nie sprawdzaj placami ani językiem. Po prostu zgłoś się do dentysty i zaufaj mu. Wtedy istnieją większe szanse na uratowanie zęba.

Utrata części zęba, ukruszony ząb – częsta przypadłość pacjentów w każdym wieku

Urazy zębów są dość powszechne i mogą spotkać każdego, niezależnie od tego, czy myje zęby kilka razy dziennie, czy raz na parę dni. Odpowiednia pielęgnacja i utrzymywanie jamy ustnej w dobrym stanie to klucz do zminimalizowania kosztów leczenia stomatologicznego oraz uniknięcia konieczności korzystania ze sztucznych zębów.